Rinoplasti Nedir?
Burun, gözlerden ve pürüzsüz bir cilt kalitesinden sonra yüzde en çok dikkat çeken yapıdır. Eğer güzel ve düzgün ise ilk bakışta özellikle dikkat çekmez ama bir şekil bozukluğu mevcut ise hemen dikkat çeker. Şekil bozukluğu olan burunların estetik olarak düzeltilmesi için yapılan ameliyata rinoplasti adı verilir. Estetik burun ameliyatı yani rinoplasti, ülkemizde en sık yapılan estetik amaçlı operasyondur. Estetik operasyonlar içerisinde teknik açıdan en çok deneyim gerektiren ameliyatlardan biridir.
Rinoplasti Neden Özel Bir Ameliyattır?
Burun anatomisi kişiden kişiye çok ciddi farklılıklar gösterir çünkü burun kişiye özgü bir yapıdır. Bu nedenle yapılacak olan ameliyat da her kişi için aynı değildir ve kişiye özgüdür. Hiçbir estetik burun operasyonu bir öncekinin tekrarı olamaz. Rinoplasti ameliyatı sırasında hem burun şeklini, hem de burun fonksiyonlarını düzeltmek gerekir. Hemen hemen tüm estetik rinoplasti ameliyatlarına, septoplasti adını verdiğimiz, orta bölmede bulunan septum adlı kıkırdağın eğriliklerinin düzeltilmesi ve/veya konka adını verdiğimiz burun etlerinin varsa şişliklerinin radyofrekans veya cerrahi tekniklerle küçültülmesi ilave edilir. Nefes alması düzelmeyen veya ameliyattan sonra nefes problemleri oluşan bir hastayı, sadece iyi görünen bir burun ile mutlu etmek mümkün değildir. Rinoplastilerde alınan sonuç çok açık bir biçimde ortadadır ve hem hastanın hem yakınlarının her tür yorumuna açıktır. Bu durum bazen özellikle ödemlerin devam ettiği erken dönemlerde hastayı endişelendirecek yorumlar nedeni ile sıkıntılar oluşturabilmektedir. Böyle durumlarda ameliyatı yapan doktorun sözlerine itibar etmek ve onun önerilerini dikkate almak en doğrusudur.
Rinoplasti heykeltıraşlık yapmak gibidir. Operasyon sırasında tamamlanan her aşama, cerrahı hedeflediği güzel ve doğal buruna doğru bir adım daha götürür. Burun, cerrahın yaptığı her hamleye karşılık bir reaksiyon verir. Yani bir tür karşı hamle yapar. Bu nedenle rinoplasti yapacak cerrahın tüm bu karşı hamlelere yanıt verebilecek yeterli teknik beceri ve deneyime ve elbette ki bunları icra edeceği özel aletlere ve donanıma sahip olması vazgeçilmezdir. Çünkü her ne kadar sanatsal bir bakış gerektirse de rinoplasti aslında çok özellikli teknik donanıma, sabır ve özene ihtiyaç duyulan cerrahi bir operasyondur ve üzerinde çalışılan tüm yapılar canlı ve otantik dokulardan oluşmaktadır.
Doğal Buruna Sahip Olmak
Rinoplasti ameliyatında şekil ve fonksiyonda düzelme yanında, son yıllarda en çok üzerinde durulan olgulardan biri olan doğal görünüm konusunun da altını çizmek isterim. Bazen hastalarım bana ameliyat olduklarını kimsenin anlamadığını söylerler. Bu benim çok sevdiğim bir ifadedir. Bu ifade aslında sonucun doğal olduğunun göstergesidir. Bana göre iyi yapılmış bir burun estetiği operasyonu ile şekil ve fonksiyonlar düzelir ancak, burnun ameliyatlı yapıldığı belli olmaz. Burunda oluşan değişikliği hastayı daha önceden tanıyan kişiler elbette ki görebilirler. Ancak, hastanın yeni tanıştığı kişiler burnunun estetik operasyon geçirmiş olduğunu anlamamalıdır. Doğal bir burun ameliyatı yapmanın temel şartı ise çıkartılması gereken dokuları ölçülü miktarlarda çıkarmak ve çıkartılması gerekmeyen dokuları ise özen ile korumaktır.
Rinoplasti Kimlere Uygulanabilir?
Burnunun şeklinden memnun olmayan ve/veya nefes alma sorunları bulunan kişilerin çoğu rinoplasti ameliyatı olabilir. Burnun kemik ve kıkırdak yapısının özellikleri, yüzün şekli burun derisinin kalınlığı, yaş, daha önce geçirilmiş kaza veya ameliyatların varlığı yapılacak ameliyatın sonucunu etkileyebilecek önemli faktörlerdir. Kızlarda 17, erkeklerde 18 yaşını beklemek fiziksel sosyal ve duygusal gelişimin tamamlanması açısından önemlidir. Yaşlı hastalarda da rinoplasti operasyonu yapmak mümkündür. Ancak bu kişilerde, derideki elastikiyet kaybının ve kemiklerdeki yaşa bağlı değişikliklerin ilave bir titizlikle ele alınması çok önemlidir. Rinoplasti çehrenizi değiştirir. Daha iyi görünmenizi sağlayarak öz güveninizi arttırır.
Ancak, burun ameliyatı olarak hayalinizdeki kişi olacağınızı, etrafınızdaki insanların size karşı duygu ve düşüncelerinin bir anda değişeceğini düşünmemelisiniz. Operasyon sonrası kendini daha iyi hissedeceğini düşünen görünümünde düzelme yönünde gerçekçi beklentileri olan kişiler rinoplasti için uygun adaylardır. Güzel ve doğal bir burun, yaptığımız tüm diğer estetik operasyonlar gibi, kişinin görünüşünde ve öz güveninde çok olumlu değişikliklere neden olur. Ancak, rinoplasti olmayı isteyen kişilerin, görünümlerindeki düzelme ile ilgili gerçekçi beklentileri olmalıdır. Yoksa rinoplasti bir insanın tüm hayatını bir anda tozpembe yapacak bir sihir değildir.
Fotoğraf Üzerinden Animasyon Çalışması Ne Sağlar?
Bilgisayar animasyon programlarının gelişimine paralel olarak, hastaların ameliyat öncesi fotoğrafları üzerinde yapılacak değişiklikler ile nasıl bir burun yapılabileceğini kendileri ile paylaşmak, hem hastanın beklentilerini, hem de cerrahın vaatlerini daha anlaşılır hale getirmektedir. Animasyon programları aynı zamanda yeni tasarlanmış burnun, tüm yüze uyumunun önceden değerlendirilmesini de mümkün kılmaktadır. Sadece doktorun değil, hastanın da isteklerinin önemli olduğu bu özel ameliyat için kullanılan animasyon programları, ameliyat öncesi ortak bir dil konuşmak açısından çok yararlı olmaktadır. Ancak, simülasyon sonuç olarak sanal bir oluşumdur. Ameliyatın sonucu hakkında sadece bir ön fikir verir. Hastaya uygulanan cerrahi işlemlerin bilgisayardan tamamen bağımsız olduğu unutulmamalıdır. Bu sanal animasyonların yanı sıra, cerrahın hasta arşivindeki ameliyat öncesi ve sonrası karşılaştırmalı fotoğraflar ayrıca nekahat dönemini gösteren fotoğraflar yaşanacak sürecin daha gerçekçi bir biçimde algılanması için çok yararlı olmaktadır. Cerrahınız tarafından daha önce yapılmış olan burun ameliyatlarının karşılaştırmalı fotoğrafları nasıl bir sonuç elde edilebileceği konusunda size çok önemli ipuçları verecektir. Hatta bana göre bunlar gerçek sonuçlar olduklarından, bazen sanal sonuçlardan daha kıymetli olarak da düşünülebilirler.
Ön Görüşme Neden Çok Önemlidir?
Hastanın beklentilerinin ve doktorun vaatlerinin tam ve eksiksiz anlaşılabilmesi iki taraf açısından da hayati önem taşır. Bunun için ne kadar zaman gerekiyorsa gereksin mutlaka harcanmalıdır. İleride herhangi bir hayal kırıklığı yaşamamanın temel şartı sağlıklı bir ön görüşme ile her şeyin gerçekçi bir biçimde konuşulması ve açıklığa kavuşturulmasıdır.Kliniğimize burun estetiği amacı ile başvuran tüm hastaların, detaylı anamnezleri, burnun dış ve iç (endoskopik) muayeneleri, fotoğraf çekimi ve resim üzerinde yeni burnun nasıl olacağını gösteren burun simülasyon çalışmaları, daha önce yapılmış ameliyatların karşılaştırmalı fotoğrafları üzerinden yapılacak açıklamalar bizzat cerrahınız tarafından yapılacak ve bu konuda bilinmesi gerekenler ve sizlerin merak ettiğiniz her şey detaylı bir şekilde anlatılacaktır. Daha önce herhangi bir burun ameliyatı olup olmadığınızı veya burnunuza bir darbe gelip gelmediğini, solunum probleminiz olup olmadığını, kullandığınız ilaç veya vitaminleri, sigara alışkanlığınız olup olmadığını cerrahınıza bildirmelisiniz. Görüşme sırasında yeterince aydınlanmış olduğunuzu düşünmediğiniz herhangi bir durum için veya aklınıza gelebilecek herhangi yeni bir soru için doktorunuzla tekrar iletişim kurmak konusunda kendinizi rahat hissedebilirsiniz.
Rinoplasti Nasıl Yapılır ?
Rinoplasti teorik olarak lokal ve genel anestezi ile yapılabilir. Ancak, ameliyatın aşamaları ve hastanın konforu göz önünde tutulursa genel anestezi uygulanması daha iyidir. Rinoplasti ile burunun boyutları hem küçültülebilir hem büyütülebilir. Burun ucunun, burun kemerinin şekli değiştirilebilir. Kalınlığı azaltılabilir. Burun ucu yukarı kaldırılabilir. Doğumsal veya kaza sonucu oluşmuş bir bozukluk düzeltilebilir. Soluk alma ile ilgili yakınmalar giderilebilir. Rinoplastilerin bir kısmı burun deliklerinin içine yapılan kesiler yolu ile icra edilir. Buna “kapalı rinoplasti” tekniği denir. Bir kısmı ise görüş ve hareket rahatlığı sağlamak amacı ile burun deliklerini birbirinden ayıran ve kolumella adı verilen doku da kesilirerek icra edilir. Buna da “açık rinoplasti” tekniği adı verilir. Ben tüm rinoplasti ameliyatlarımda açık rinoplasti tekniği kullanıyorum.
Ameliyat iki ile iki buçuk saat kadar sürer. Ameliyat sırasında genel anlamda, burnun kıkırdak ve kemik yapıları, yumuşak dokulardan ayrılıp istenilen biçimde şekillendirilir. Çok kısa bir biçimde detaylandırmak gerekirse, burun kemerinin kıkırdak kısmını oluşturan septum ve üst yan kıkırdaklar kesilerek, kemik kısmı ise törpülenerek şekillendirilir. Orta bölmede yer alan septum kıkırdağının eğiklikleri düzeltilir. Alt yan kıkırdaklar inceltilir. Septumdan elde edilen ve greft adı verilen şekillendirilmiş kıkırdaklar ile gerekli yerlere destekler yapılır. Burun ucu inceltilip şekillendirilir. Burun kemikleri yanak kemikleri ile birleştikleri hat üzerinde kesilip orta hatta yaklaştılır. Daha sonra deri ve diğer yumuşak dokular, şekillendirilmiş olan iskelet üzerine tekrar yayılır. Deride normalden fazla bir kalınlık söz konusu ise cilt altından dikkatli bir biçimde bir miktar inceltme yapılabilir. Deride aşırı bir incelik söz konusu ise yumuşak doku greftleri ile deri alttan desteklenebilir. Tüm bu anlatılanlar daha önce hiç ameliyat olmamış kişiler için yapılanların özetidir.
Daha önce rinoplasti olup burnunda hala şekil bozuklukları mevcut olan hastalarda teknikler daha farklıdır. Bu tür durumlarda burun içinde yeterli kıkırdak rezerv kalamamış ise kulak veya kaburgadan kıkırdak dokusu desteği alınması gerekebilir. Burun ucu ve orta hat desteği için gerekli kıkırdaklar genellikle burnun septum kıkırdağı adı verilen dokusunun iç kısımlarından karşılanır. Ancak, burnun daha önceki ameliyatlar veya kazalar sonucu hasar gördüğü durumlarda, kıkırdak desteği için kulak veya kaburgadan alınacak kıkırdak dokuları da kullanılabilir. Böyle bir olasılık elbette ki önceden cerrahınız tarafından size açıklanır.
Fonksiyonel yapıyı bozmamak ve/veya daha iyi hale getirebilmek için ve buruna verilen yeni şeklin, ameliyat sonrası uzun dönemde kalıcı olarak korunabilmesi için, kıkırdak greftlerinin kullanımı son yıllarda büyük önem kazanmıştır. Bu kıkırdak greftleri ameliyat sırasında çıkardığımız kıkırdak parçalarından elde edilmektedir. Bu greftler, burun şekillendirildikten sonra gerekli destek noktalarına yerleştirilir. Bunlar, oluşturulan şeklin, yumuşak dokuların ve yerçekiminin zaman içindeki hareketleri ile bozulmasını engeller. Ayrıca hastanın daha iyi nefes almasına da yardımcı olurlar.
Rinoplastide Nekahat Dönemi Nasıldır?
Ameliyat sonrası burun yüzeyine flaster ve termoplastik atel ile tespit yapılır. Burun içine ise silikon tamponlar yerleştirilir. Hastalarca çok korkulan meselelerden biri olan tampon çıkartılması aşaması silikon tamponlar sayesinde kâbus olmaktan çıkmıştır. Silikon tamponlar neredeyse hiç ağrısız çıktıkları gibi genellikle tamponun çıkması ile birlikte görülebilen kanamalar da artık tarih olmuştur. Ayrıca silikon tamponların üzerindeki oluklar burun içinde tampon varken dahi hastanın rahat nefes almasını sağlamaktadır. Ameliyat sırasında gösterilen özen ve bazı özel uygulamalar, ameliyat sonrası nekahat döneminin daha kısa ve daha rahat geçmesini sağlamaktadır. Artık hem alt hem üst göz kapaklarının gözler görülmeyecek kadar şiştiği operasyon sonrası nekahat dönemleri gerilerde kalmıştır. Daha kısa nekahat dönemi hastaların günlük hayatlarına daha çabuk dönmelerini kolaylaştırmakta, gün geçtikçe hepimiz için daha önemli bir hale gelen zamanın israfını azaltmaktadır. Yine de bazı insanların morarmaya eğilimli olduğunu unutmamak gerekir. Ayrıca aspirin, ginko biloba, ginseng gibi ilaçların kullanımı veya fazlaca yeşil çay tüketilmesi morarmanın beklenenden çok olmasına neden olabilir.
Ameliyattan sonra 2-3 gün kadar yüzde ödemler, alt göz kapaklarında hafif morarmalar, burun deliklerinden hafif sızıntılar ve burunda dolgunluk hissi görülebilir. Ancak, tüm bu şikâyetler ilaçlar ile azaltılır. Ağrı pek olmaz. İlk gün, tuvalet ihtiyacı dışında hastanın yarı oturur şekilde sırtüstü yatması uygundur. Ertesi sabah hasta ayağa kalkabilir. Ameliyattan sonra gözlere soğuk kompresler uygulanması hem şişlikleri azaltacak hem de hastanın kendini daha iyi hissetmesini sağlayacaktır. Şişlik ve morlukların çok büyük bir kısmı 2 hafta içinde yok olacaktır.
Tamponlar ameliyatın özelliğine göre 24-72 saat sonra, termoplastik atel ve varsa dikişler bir hafta sonra ve flasterler ise 12-15 gün sonra çıkartılır. Tüm bu destekler çıkarıldıktan sonra hasta hayal ettiği burunu hemen görmek isteyebilir ancak, öncelikle tüm ödemlerin ve morlukların tamamen geçmesi gerekir. Ödemlerin geçmesini kolaylaştırmak amacı ile doktorunuz size gerekli önerilerde bulunacak bazı masajları uygulamanızı isteyecektir. Genellikle burun sırtı ameliyattan sonra 1 ay, burun ucu ise 2-3 ay içinde şekil alır. Altı ayın sonuna kadar da ufak değişikler ile burun son halini alır ve bu şeklini genellikle muhafaza eder. Hasta ameliyatın ertesi sabahı taburcu edilir ve haftası dolduğunda okuluna veya işine geri dönebilir. Hastanın 2-3 hafta kadar burnunu şiddetli sümkürmemesi, bir ay kadar spor (fitness, pilates) yapmaması, iki ay kadar herhangi bir gözlük kullanmaması en az 6 ay kadar buruna herhangi bir darbe almaktan kaçınması gerekir. Dövüş sporları ve takım sporları darbe açısından riskli olduğu için ameliyat sonrası tavsiye edilmez. Ameliyattan sonra doktorunuz sizi düzenli olarak kontrollere çağıracaktır. Ancak bu kontroller dışında da olası her tür soru ve durumda doktorunuz ile iletişim kurmak konusunda kendinizi rahat hissedebilirsiniz.
Rinoplasti Ameliyatı Sonrası Sorun Yaşar Mıyım?
Rinoplasti ameliyatı sürecinde bir plastik cerrahi uzmanı olarak temel hedefim tüm ameliyatlarımda olduğu gibi bir defada hastayı mutlu edecek güzel bir sonuç almaktır. Ameliyat öncesinde, ameliyat sırasında ve nekahat döneminde gösterilen tüm dikkat ve özene rağmen, 20-25 hastadan birinde öngörülemeyen bazı iyileşme sorunları ve buna bağlı küçük kusurlar görülmesi ihtimali vardır. Bu ihtimal cerrahi yapıyorum diyen herkes için olduğu gibi bu konuda iyi olduğunu iddia edenler için de geçerlidir. Böyle bir durumda önemli olan doktorunuzun aynı özen ve samimiyet ile bu sorunu da çözmek için yanınızda olduğunu bimeniz ve ilk ameliyata kıyasla çok daha küçük ikinci bir müdahale ile bunu düzelteceğine güvenmenizdir.
Son söz
Görünüm yani imajın gittikçe daha çok önem kazandığı günümüz şartlarında, kendilerini daha iyi bir görüntü ile daha iyi hissetmek isteyen kişilerin, güvenebilecekleri bir estetik cerrahi uzmanından gerekli desteği görmeleri konusunda kendilerini daha rahat hissetmelerini öneririm.